3D print filamenten - Alles wat er te weten valt!

3D print filament is het materiaal wat gebruikt wordt om te printen met een FDM-printer. Een FDM-printer bouw zijn modellen laagje voor laagje op door middel van additief printen. Het filament is een draad plastic wat verwarmd wordt totdat het spelt. Vervolgens wordt het filament op de juiste plek neergelegd en weer afgekoeld totdat het stolt. Op deze manier werken fdm printers nauwkeurig en met zo min mogelijk afval. Filament is er in heel veel verschillende soorten, kleuren, gewichten en zelfs maten. 

Waarom is de keuze van het juiste filament belangrijk?

De keuze van het juiste filament is cruciaal. Dit materiaal vormt de basis van elk 3D-geprint model. De printkop smelt het en legt het precies neer. Niet elke printer werkt met elk filament. Materialen verschillen in printvereisten zoals temperatuur en vochtigheid. Gebruik je het verkeerde filament? Dan loop je risico op verstopping van de printkop of zelfs brandgevaar.

Maar het draait niet alleen om het type materiaal. Kwaliteit speelt een grote rol. Betrouwbare merken garanderen een constante diameter. Dit voorkomt problemen zoals onder- of over-extrusie. Onregelmatige dikte kan leiden tot mislukte prints of gevaarlijke situaties.

Goedkoop filament, vooral van platforms zoals AliExpress, bevat soms onzuiverheden. PLA (PolyLactic Acid) moet bijvoorbeeld volledig uit maïsafgeleiden bestaan. Budgetvarianten bevatten soms ander plastic. Dit kan nozzles verstoppen of zelfs brandgevaar opleveren.

Daarnaast is vochtopname een aandachtspunt. Sommige filamenten trekken snel vocht aan. Dit tast de printkwaliteit aan en kan broosheid of luchtbellen veroorzaken. Daarom is opslag net zo belangrijk als de keuze van het filament zelf. Bewaar rollen droog of gebruik een droogbox.

Ook temperatuur is een cruciale factor. Elk filament heeft een specifieke printtemperatuur. Is de temperatuur te laag? Dan hecht het materiaal niet goed. Is die te hoog? Dan kan de nozzle verstoppen. Fabrikanten geven richtlijnen, maar kleine aanpassingen kunnen nodig zijn voor het beste resultaat.

Kies dus filament dat veilig, betrouwbaar en eenvoudig te printen is. Op onze site vind je alleen zorgvuldig geteste opties. Wij staan volledig achter hun kwaliteit. Zo garanderen we een soepele printervaring en het beste eindresultaat.

Wat is filament en hoe wordt het gemaakt?

Filament is het materiaal dat een 3D-printer gebruikt om objecten te bouwen. Het bestaat uit een dunne draad van thermoplastisch plastic, opgerold op een spoel. De printer smelt dit en legt het laag voor laag neer om een model te vormen.

Hoe wordt filament gemaakt?

Het proces begint met kunststofkorrels (granulaat). Deze worden verhit tot een dikke vloeistof. Vervolgens perst een machine het door een smalle opening. Zo ontstaat een dunne draad. Dit draad wordt gekoeld, opgemeten en opgerold.

Sommige filamenten bevatten toevoegingen zoals houtvezels, metaaldeeltjes of koolstofvezel. Dit verandert de uitstraling en sterkte van het materiaal.

Hoe werkt filament in een 3D-printer?

Een 3D-printer trekt het filament door een extruder. Daar wordt het verhit tot 180-250°C, afhankelijk van het type. Het gesmolten plastic komt door een nozzle en wordt op het printbed gelegd. Dit gebeurt laag voor laag. Het proces heet Fused Deposition Modeling (FDM).

Om goed te printen, moeten een paar dingen kloppen:

• Temperatuur: Te heet geeft druppels, te koud verstopt de nozzle.
• Snelheid: Langzaam geeft betere details. Te snel veroorzaakt fouten.
• Hechting: Een verwarmd printbed voorkomt kromtrekken.
• Koeling: Sommige filamenten moeten snel uitharden.

Filament is er in veel soorten, zoals PLA, ABS en PETG. Elk heeft unieke eigenschappen. Er zijn ook flexibele of glanzende varianten.

Dankzij filament kunnen hobbyisten, ingenieurs en ontwerpers snel en betaalbaar objecten maken.

Verschillende diameters: 1.75 mm vs. 2.85 mm

Bij het kiezen van filament voor je 3D-printer is de diameter een van de belangrijkste specificaties om rekening mee te houden. De verkeerde diameter kan leiden tot slechte prints of zelfs verstoppingen in je printer. 

De Twee Standaard Diameters

Over het algemeen zijn er twee standaard filamentdiameters die in de 3D-printindustrie worden gebruikt:

• 1.75 mm filament
• 2.85 mm filament (soms afgerond naar 3.00 mm)

Beide formaten hebben hun eigen voor- en nadelen, afhankelijk van je printer en toepassing.

1.75 mm Filament

1.75 mm filament is tegenwoordig de meest gebruikte diameter en wordt door de meeste desktop 3D-printers ondersteund. Enkele voordelen van 1.75 mm filament:

• Betere precisie: Doordat het filament dunner is, kan de extruder het nauwkeuriger en met minder weerstand door de nozzle duwen.
• Snellere verwarming: Dunner filament warmt sneller op in de hotend, wat resulteert in een efficiënter smeltproces.
• Bredere compatibiliteit: De meeste moderne 3D-printers, inclusief populaire merken zoals Bambu Lab, gebruiken standaard 1.75 mm filament.

Een klein nadeel is dat 1.75 mm filament gevoeliger kan zijn voor knikken en breken, vooral bij flexibele materialen zoals TPU.

2.85 mm Filament

Hoewel 2.85 mm filament minder vaak voorkomt dan 1.75 mm, heeft het nog steeds een trouwe gebruikersgroep, vooral onder Ultimaker-gebruikers. De voordelen zijn:

• Sterkere extrusie: Omdat het filament dikker is, kan de extruder krachtiger en met minder slip extruderen, wat voordelig is bij grotere prints.
• Minder gevoelig voor knikken: Het stijvere karakter van dikker filament maakt het minder vatbaar voor buigen in de Bowden-tube.
• Geschikt voor grote nozzles: Printers die zijn ontworpen voor industriële toepassingen of grote prints kunnen beter werken met 2.85 mm filament.

Een nadeel van 2.85 mm filament is dat het minder gangbaar is, waardoor de keuze aan filamentsoorten en -kleuren beperkter kan zijn.

Welke Diameter Moet Je Kiezen?

De keuze tussen 1.75 mm en 2.85 mm filament hangt af van je printer. Het is belangrijk om de specificaties van je 3D-printer te controleren voordat je filament aanschaft. Over het algemeen geldt:

• Gebruik 1.75 mm als je een moderne desktop 3D-printer hebt en veelzijdigheid zoekt.
• Gebruik 2.85 mm als je een printer hebt die specifiek voor dit formaat is ontworpen, zoals sommige Ultimaker-modellen.

PLA (Polylactic Acid)

PLA (Polylactic Acid) is een populair materiaal voor 3D-printen. Dit bioplastic komt uit hernieuwbare bronnen zoals maïszetmeel en suikerriet. Het is milieuvriendelijker dan kunststoffen op basis van aardolie. PLA is eenvoudig te printen door de lage smelttemperatuur (180-220°C) en geeft weinig geur af. Dit maakt het ideaal voor zowel beginners als ervaren makers.

Voordelen en nadelen

Voordelen

• Eenvoudig printbaar – Krimpt weinig en hecht goed aan het printbed, waardoor warping minimaal is.
• Milieuvriendelijker – Gemaakt van hernieuwbare grondstoffen en biologisch afbreekbaar in industriële composteeromstandigheden.
• Veel varianten – Beschikbaar in diverse kleuren en afwerkingen, zoals transparant, hout- en metaalgevuld.
• Weinig geur en veilig – Produceert nauwelijks schadelijke dampen en is geschikt voor thuisgebruik en scholen.

Nadelen

• Lage hittebestendigheid – Wordt zacht bij 50-60°C, waardoor het minder bruikbaar is in warme omgevingen.
• Brosser dan ABS – Minder flexibel en slagvast, waardoor het sneller breekt.
• Beperkte buitentoepassingen – Gevoelig voor warmte en UV-licht, waardoor het buiten sneller degradeert.

Toepassingen

PLA wordt veel gebruikt in 3D-printprojecten, waaronder:

• Prototypes en modelbouw – Ideaal voor conceptmodellen en visuele prototypes door de makkelijke printbaarheid.
• Decoratieve objecten – Geschikt voor beeldjes, sieraden en kunstwerken dankzij de variatie in kleuren en afwerkingen.
• Onderwijs – Populair op scholen en universiteiten vanwege de lage toxiciteit en eenvoudige instellingen.
• Functionele, lichte onderdelen – Bijvoorbeeld behuizingen, kabelhouders en mechanische componenten zonder zware belasting.

Ondanks enkele beperkingen blijft PLA een uitstekende keuze voor de meeste 3D-printtoepassingen. Het is vooral geschikt als hittebestendigheid en mechanische sterkte geen prioriteit zijn.

ABS (Acrylonitril-Butadieen-Styreen)

ABS (Acrylonitril-Butadieen-Styreen) is een veelgebruikt thermoplastisch polymeer dat bekend staat om zijn sterkte en hittebestendigheid. Dit materiaal wordt niet alleen gebruikt in 3D-printen, maar ook in de productie van consumentengoederen, zoals LEGO-steentjes, huishoudelijke apparaten en auto-onderdelen. ABS heeft een hogere printtemperatuur (rond de 220-250°C) en is beter bestand tegen mechanische belasting dan PLA, maar is ook uitdagender om te printen vanwege krimp en warping.

Voordelen en nadelen

Voordelen

• Sterk en slagvast – ABS is veel taaier dan PLA, waardoor het geschikt is voor mechanische onderdelen en functionele prints.
• Hoge hittebestendigheid – Kan temperaturen tot ongeveer 100°C weerstaan zonder te vervormen, ideaal voor toepassingen met warmteblootstelling.
• Bewerkbaar – ABS kan worden geschuurd, geboord en gelijmd, en het oppervlak kan worden afgewerkt met aceton voor een gladde, glanzende look.
• Duurzaam – Bestand tegen chemische invloeden en heeft een langere levensduur dan PLA, vooral bij functionele toepassingen.

Nadelen

• Moeilijker te printen – ABS heeft de neiging om te kromtrekken (warping) en vereist een verwarmd printbed (90-110°C) en bij voorkeur een afgesloten printerkamer.
• Sterke geur en dampen – Tijdens het printen komen dampen vrij die irriterend kunnen zijn; een goed geventileerde ruimte is noodzakelijk.
• Minder milieuvriendelijk – In tegenstelling tot PLA is ABS niet biologisch afbreekbaar en wordt het gemaakt uit fossiele brandstoffen.

Wanneer kies je voor ABS?

ABS is de juiste keuze als je een materiaal nodig hebt dat sterk en hittebestendig is. Kies voor ABS in de volgende situaties:

• Functionele en mechanische onderdelen – Bijvoorbeeld tandwielen, behuizingen, gereedschappen en structurele componenten.
• Buiten- en industriële toepassingen – ABS is beter bestand tegen hogere temperaturen en chemische invloeden dan PLA.
• Onderdelen die nabewerking vereisen – Door de mogelijkheid tot schuren, verven en aceton-dampen is ABS ideaal voor toepassingen waarbij een gladde afwerking gewenst is.
• Prototype-ontwikkeling voor massaproductie – Omdat ABS veel wordt gebruikt in spuitgieten, kunnen 3D-geprinte ABS-prototypes gemakkelijk worden omgezet naar massaproductie.

Hoewel ABS lastiger te printen is dan PLA, biedt het grote voordelen voor gebruikers die functionele, hittebestendige en duurzame prints nodig hebben.

PETG (Polyethyleentereftalaat Glycol)

PETG (Polyethyleentereftalaat Glycol) is een veelzijdig 3D-printmateriaal dat de sterkte en hittebestendigheid van ABS combineert met de printgemak van PLA. Het is een gemodificeerde versie van PET (bekend van plastic flessen), waarbij de toevoeging van glycol (G) zorgt voor minder brosheid en betere verwerkbaarheid. PETG is populair vanwege zijn hoge taaiheid, chemische bestendigheid en vochtresistentie, waardoor het geschikt is voor functionele en buitentoepassingen.

Voordelen en nadelen

Voordelen

• Sterk en flexibel – PETG is taaier dan PLA en minder bros dan ABS, waardoor het bestand is tegen mechanische belasting zonder snel te breken.
• Hoge hittebestendigheid – Beter bestand tegen hitte dan PLA (tot ongeveer 80°C), maar eenvoudiger te printen dan ABS.
• Vocht- en chemisch bestendig – PETG neemt nauwelijks vocht op en is bestand tegen veel chemicaliën, waardoor het geschikt is voor functionele toepassingen.
• Eenvoudig te printen – Hecht goed aan het printbed en heeft minder last van warping dan ABS. Een verwarmd bed (rond 70-90°C) wordt aanbevolen voor de beste resultaten.
• Recyclebaar – PETG is recyclebaar en duurzamer dan ABS, hoewel het niet biologisch afbreekbaar is zoals PLA.

Nadelen

• Minder stijf dan PLA – PETG is flexibeler, maar dat kan ook een nadeel zijn bij toepassingen die stijve structuren vereisen.
• Kans op stringing en blobs – PETG is gevoelig voor oozing, waardoor het nodig is om retraction-instellingen goed af te stemmen.
• Minder eenvoudig te bewerken – In tegenstelling tot ABS kan PETG niet glad worden gemaakt met aceton en is het moeilijker te schuren.

Beste toepassingen

PETG is ideaal voor een breed scala aan toepassingen waarbij zowel sterkte als duurzaamheid vereist is:

• Functionele onderdelen – Zoals tandwielen, houders, en onderdelen die mechanische belasting moeten weerstaan.
• Buiten- en waterbestendige toepassingen – PETG is bestand tegen vocht, UV-straling en chemicaliën, waardoor het geschikt is voor buitengebruik.
• Voedselveilige toepassingen – Sommige varianten van PETG zijn voedselveilig, wat het geschikt maakt voor bijvoorbeeld flessen en keukengerei (let op certificering).
• Transparante en lichtdoorlatende prints – PETG is verkrijgbaar in heldere kleuren en kan gebruikt worden voor lampenkappen of andere doorzichtige toepassingen.
• Medische en industriële toepassingen – PETG wordt gebruikt in de medische sector vanwege de chemische bestendigheid en steriliseerbaarheid.

PETG biedt een uitstekende balans tussen sterkte, flexibiliteit en printgemak, waardoor het een populaire keuze is voor zowel hobbyisten als professionals die functionele en duurzame prints nodig hebben.

TPU (Thermoplastisch Polyurethaan) - Flexibel filament

TPU (Thermoplastisch Polyurethaan) is een flexibel 3D-printmateriaal dat bekend staat om zijn elasticiteit, schokbestendigheid en slijtvastheid. In tegenstelling tot PLA, ABS en PETG, die relatief stijf zijn, kan TPU buigen en terugveren zonder te breken. Dit maakt het een uitstekende keuze voor toepassingen die flexibiliteit en duurzaamheid vereisen. TPU heeft een printtemperatuur van ongeveer 210-250°C en hecht goed aan het printbed zonder veel warping.

Wanneer gebruik je TPU?

TPU is ideaal voor toepassingen waar elasticiteit en slijtvastheid belangrijk zijn:

• Slijtvaste en impactbestendige onderdelen – Denk aan beschermhoezen, schokdempers en wielbanden.
• Flexibele verbindingen en afdichtingen – Ideaal voor pakkingen, afdichtingen en scharnieren die regelmatig worden belast.
• Wearables en accessoires – TPU is zacht en huidvriendelijk, waardoor het geschikt is voor horlogebandjes, telefoonhoesjes en draagbare technologie.
• Robotica en engineering – Gebruikt voor flexibele koppelstukken, grijpmechanismen en bewegende onderdelen in machines.
• Medische toepassingen – Door de biocompatibiliteit en chemische bestendigheid wordt TPU ook gebruikt voor protheses en orthopedische hulpmiddelen.

Tips voor succesvol printen

TPU printen is uitdagender dan PLA of PETG vanwege de flexibiliteit van het filament. Hier zijn enkele belangrijke tips voor een succesvolle print:

1. Gebruik een direct-drive extruder
   • TPU werkt het beste met een direct-drive extruder, omdat een Bowden-extruder moeite kan hebben met het soepel doorvoeren van het flexibele filament.
2. Verlaag de printsnelheid
   • Print langzaam, idealiter rond 15-30 mm/s, om verstoppingen en inconsistenties te voorkomen.
3. Optimaliseer de retraction-instellingen
   • Gebruik een lage retraction-snelheid en -afstand om verstoppingen en oozing (druppels filament) te minimaliseren.
4. Zorg voor een schoon en warm printbed
   • Een verwarmd printbed op 40-60°C met een schone en goed gehechte ondergrond (zoals PEI, glas of een lijmstift) voorkomt loslaten.
5. Beperk de extrusiedruk
   • Omdat TPU flexibel is, kan te veel druk in de extruder het filament laten vervormen en vastlopen. Een lagere extrusiedruk helpt dit te voorkomen.
6. Gebruik minimale of geen ventilator
   • TPU heeft een goede hechting tussen lagen en heeft meestal geen koeling nodig, tenzij de print fijne details bevat.
7. Bewaar TPU droog
   • TPU is hygroscopisch en neemt snel vocht op, wat de printkwaliteit beïnvloedt. Bewaar het in een luchtdichte container met silicagel.

Met de juiste instellingen en aandachtspunten is TPU een krachtig materiaal voor toepassingen die flexibiliteit en duurzaamheid vereisen.

Nylon - Sterk en duurzaam

Nylon is een robuust en veelzijdig 3D-printmateriaal dat bekend staat om zijn hoge sterkte, duurzaamheid en slijtvastheid. Dit industriële filament is uitstekend geschikt voor mechanische en functionele onderdelen die bestand moeten zijn tegen zware belasting. Nylon heeft een hoge taaiheid en is tot op zekere hoogte flexibel, waardoor het minder snel breekt dan stuggere materialen zoals PLA of ABS. Het materiaal wordt veel gebruikt in engineering en productie vanwege zijn uitstekende mechanische eigenschappen.

Voordelen en toepassingen

Voordelen

• Extreem sterk en slijtvast – Ideaal voor mechanische en industriële toepassingen.
• Goede impactbestendigheid – Breekt niet snel onder belasting en is beter bestand tegen schokken dan PLA en ABS.
• Hoge temperatuurbestendigheid – Kan temperaturen tot ongeveer 100°C weerstaan zonder te vervormen.
• Licht flexibel en veerkrachtig – In tegenstelling tot ABS en PLA kan Nylon enigszins buigen zonder te breken, wat het ideaal maakt voor bewegende onderdelen.
• Chemisch resistent – Bestand tegen oliën, oplosmiddelen en andere chemicaliën.

Nadelen

• Mechanische onderdelen – Tandwielen, scharnieren, lagers en bussen die tegen hoge belasting moeten kunnen.
• Industriële en automotive toepassingen – Behuizingen, functionele prototypes en machineonderdelen.
• Slijtvast gereedschap – Klemmen, steunen en bevestigingsmiddelen.
• Flexibele en stevige objecten – Kabelbinders, ritsen en beschermkappen.

Printinstellingen en uitdagingen

Printinstellingen

• Extrusietemperatuur: 240-270°C (afhankelijk van het type Nylon).
• Printbedsysteem: Verwarmd bed op 70-100°C, bij voorkeur met een PEI-plaat of PVA-lijm voor betere hechting.
• Printsnelheid: 30-60 mm/s voor consistente extrusie en goede hechting.
• Droog bewaren: Nylon is extreem hygroscopisch en neemt snel vocht op, wat de printkwaliteit sterk beïnvloedt. Bewaar het in een luchtdichte container met silicagel en droog het voor gebruik (bijv. in een filamentdroger op 70°C voor enkele uren).

Uitdagingen

• Slechte bedhechting en warping – Nylon heeft de neiging om te kromtrekken tijdens het printen. Een verwarmd printbed met een sterke hechtingslaag (zoals lijmstift of Magigoo PA) helpt om warping te minimaliseren.
• Vochtabsorptie – Nylon neemt snel vocht op uit de lucht, wat leidt tot slechte printkwaliteit (bubbels, inconsistente lagen). Het is cruciaal om het filament droog te houden.
• Moeilijker te printen dan PLA en PETG – Door de hoge printtemperaturen en gevoeligheid voor vocht vereist Nylon een goed afgestelde printer en enige ervaring om consistente resultaten te behalen.

Met de juiste instellingen en voorbereiding is Nylon een krachtig materiaal voor functionele, slijtvaste en duurzame prints, vooral in technische en industriële toepassingen.

Naast standaardmaterialen zoals PLA, ABS, PETG en Nylon zijn er ook speciale filamenten die unieke eigenschappen en visuele effecten bieden. Dit zijn onder andere houtgevulde, metaalgevulde, koolstofvezelversterkte en glow-in-the-dark filamenten. Deze materialen combineren de basis van een standaard polymeer (zoals PLA of PETG) met speciale toevoegingen die de uitstraling, sterkte of functionaliteit verbeteren.

Houtgevuld, metaalgevuld, koolstofvezel, en glow-in-the-dark

Houtgevuld filament

Samenstelling: PLA of PETG gemengd met houtvezels.
Eigenschappen:

• Geeft prints een houtachtige uitstraling en textuur.
• Kan geschuurd en gebeitst worden voor een realistischer hout-effect.
• Vaak lichte geur van hout tijdens het printen.

Wanneer interessant?

• Voor decoratieve prints zoals beeldjes, kunstwerken en schaalmodellen.
• Voor makers die een natuurlijk ogend materiaal zoeken voor interieurtoepassingen.

Uitdagingen:

• Slijtage van de nozzle door de houtdeeltjes; gebruik bij voorkeur een geharde stalen nozzle.
• Kan sneller verstoppen dan standaard PLA.

Metaalgevuld filament

Samenstelling: PLA, ABS of PETG gemengd met metaalpoeder (zoals koper, brons of aluminium).
Eigenschappen:

• Geeft een zware, metaalachtige uitstraling en kan gepolijst worden.
• Niet magnetisch, maar sommige varianten geleiden warmte beter dan standaard filamenten.

Wanneer interessant?

• Voor sieraden, beeldjes en kunstobjecten met een metaalachtige look.
• Voor functionele onderdelen waar extra gewicht gewenst is.

Uitdagingen:

• Zeer schurend voor standaard messing nozzles; een geharde of rubidium nozzle is aanbevolen.
• Heeft een hogere dichtheid, wat extra spanning op de extruder kan veroorzaken.

Koolstofvezelversterkt filament

Samenstelling: Nylon, PETG of PLA met toegevoegde koolstofvezels.
Eigenschappen:

• Extreem sterk en stijf, ideaal voor structurele toepassingen.
• Lichter dan massieve metalen componenten, maar toch zeer sterk.

Wanneer interessant?

• Voor technische toepassingen zoals drones, robotarmen en machineonderdelen.
• Wanneer extra sterkte nodig is zonder het gewicht van metaal.

Uitdagingen:

• Zeer schurend voor standaard nozzles; een geharde nozzle is noodzakelijk.
• Kan brozer zijn dan het basisfilament, afhankelijk van de mixverhouding.

Glow-in-the-dark filament

Samenstelling: PLA of PETG gemengd met fosforescerende deeltjes.
Eigenschappen:

• Geeft licht af na blootstelling aan een lichtbron.
• Verkrijgbaar in verschillende kleuren, meestal groen of blauw.

Wanneer interessant?

• Voor decoratieve prints zoals lampenkappen, speelgoed en kunstobjecten.
• Voor veiligheids- en waarschuwingsmarkeringen in donkere omgevingen.

Uitdagingen:

• De fosforescerende deeltjes kunnen de nozzle sneller afslijten; een geharde nozzle wordt aanbevolen.
• Heeft een sterkere lichtbron nodig voor een langdurig glow-effect.

Conclusie

Speciale filamenten bieden unieke mogelijkheden voor 3D-printen, van esthetische verbeteringen tot verhoogde sterkte en functionaliteit. Ze zijn interessant voor makers, kunstenaars en ingenieurs die specifieke visuele of mechanische eigenschappen in hun prints willen verwerken. Wel is het belangrijk om rekening te houden met printinstellingen en hardware (zoals het gebruik van een geharde nozzle) om de beste resultaten te behalen.
 

Bij de keuze van een filament spelen meerdere factoren een rol die direct invloed hebben op de printkwaliteit, duurzaamheid en bruikbaarheid van je 3D-prints. Hieronder worden de belangrijkste aandachtspunten toegelicht:

Printerspecificaties en compatibiliteit

• Temperatuurbereik: Controleer of je printer de benodigde extrusietemperaturen kan bereiken voor het filament. Sommige filamenten, zoals Nylon of ABS, vragen om hogere temperaturen dan bijvoorbeeld PLA.
• Extruder- en nozzletype: Sommige filamenten (zoals flexibele materialen) werken beter met een direct-drive extruder in plaats van een Bowden-extruder. Bovendien kunnen schurende materialen (bijv. koolstofvezelversterkte filamenten) een geharde nozzle vereisen.
• Filamentdiameter: Zorg dat de diameter van het filament (meestal 1,75 mm of 2,85 mm) overeenkomt met de specificaties van je printer.
• Hechting en bedtemperatuur: Filamenten verschillen in hun hechtingseigenschappen; een verwarmd printbed of een specifieke bedcoating kan noodzakelijk zijn voor een goede eerste laag.

Mechanische eigenschappen

• Sterkte en duurzaamheid: Afhankelijk van de toepassing heb je filamenten nodig met specifieke sterkte-eigenschappen. Voor functionele onderdelen is een materiaal met een hoge trek- en slagvastheid gewenst, terwijl voor decoratieve prints vaak minder eisen worden gesteld.
• Flexibiliteit versus stijfheid: Sommige projecten vereisen flexibele materialen (zoals TPU voor flexibele behuizingen), terwijl andere toepassingen juist stijfheid en structurele integriteit nodig hebben (zoals bij koolstofvezelversterkte filamenten).
• Temperatuurbestendigheid: Als je print onderdelen moeten functioneren in warme of koude omgevingen, kies dan voor een materiaal dat temperatuurschommelingen goed kan weerstaan.

Omgevingstemperatuur en opslag

• Vochtgevoeligheid: Filamenten zoals Nylon en TPU zijn hygroscopisch en nemen snel vocht op, wat kan leiden tot slechte printresultaten. Het is cruciaal om deze filamenten in een droge, luchtdichte container met bijvoorbeeld silicagel te bewaren.
• Opslagcondities: Zorg voor een stabiele omgevingstemperatuur tijdens opslag. Extreme temperaturen kunnen de filamentkwaliteit negatief beïnvloeden, wat weer tot problemen tijdens het printen kan leiden.
• Gebruiksomgeving van de print: Denk na over waar en hoe je de geprinte objecten gaan worden gebruikt. Is het een binnen- of buitentoepassing? Moeten de prints bestand zijn tegen UV-straling, vocht of temperatuurschommelingen? Kies een filament dat hierop is afgestemd.

Door al deze factoren in overweging te nemen, kun je het juiste filament kiezen dat zowel past bij je printer als bij de specifieke eisen van je project. Dit zorgt voor optimale printresultaten en duurzame, functionele objecten.

Polymaker Polyflex TPU95A

• Nozzle temperatuur: 210–230 °C
• Bedtemperatuur: 25–60 °C (verwarmd bed aanbevolen voor betere hechting)
• Printsnelheid: 20–40 mm/s (langzamer vanwege de flexibiliteit)
• Koelventilatie: Beperkt (30–50% na de eerste lagen)
• Extra tips: Gebruik bij voorkeur een direct-drive extruder en verminder retraction om filamentklikken te voorkomen.

Polymaker Polyterra PLA

• Nozzle temperatuur: 190–230 °C
• Bedtemperatuur: 25–60 °C
• Printsnelheid: 30–70 mm/s
• Koeling: 100% ventilator na de eerste lagen voor optimale detailweergave
• Extra tips: Ideaal voor een matte afwerking en consistente prints met een natuurlijke look.

Polymaker Polysonic PLA

• Nozzle temperatuur: 210–230 °C
• Bedtemperatuur: 30–60 °C
• Printsnelheid: 100–300 mm/s
• Koeling: Volledige koeling na de initiële lagen
• Extra tips: Zorg voor goede luchtcirculatie; geschikt voor hoge details en scherpe prints.

Poloymaker Polylite ASA

• Nozzle temperatuur: 240–260 °C
• Bedtemperatuur: 75–95 °C
• Printsnelheid: 30–50 mm/s
• Koeling: Beperkt gebruik van ventilatie (maximaal 20%)
• Extra tips: Gebruik een afgesloten printkamer voor optimale UV- en weerbestendigheid en om warping te voorkomen.

Polymaker Polylite ABS

• Nozzle temperatuur: 245–265 °C
• Bedtemperatuur: 90–100 °C
• Printsnelheid: 30–50 mm/s
• Koeling: Zo min mogelijk (of helemaal geen extra koeling)
• Extra tips: Een geventileerde ruimte en een verwarmd, goed hechtend printbed (met lijm of speciale coatings) zijn aan te raden.

Polymaker Polylite PLA

• Nozzle temperatuur: 190-230 °C
• Bedtemperatuur: 25–60 °C
• Printsnelheid: 50–60 mm/s
• Koeling: 100% ventilatie na de eerste lagen
• Extra tips: Een gebruiksvriendelijk filament dat uitstekend geschikt is voor gedetailleerde prints.

Polymaker Polylite PETG

• Nozzle temperatuur: 230–240 °C
• Bedtemperatuur: 70–80 °C
• Printsnelheid: 30–50 mm/s
• Koeling: Matige koeling (0–20%)
• Extra tips: Zorg voor goede bedhechting (eventueel met een lijmstift of PEI-laag) en let op stringing bij hoge snelheden.

Polymaker Polymide PA6-cf (Nylon met koolstofvezel)

• Nozzle temperatuur: 280–300 °C
• Bedtemperatuur: 25–50 °C
• Printsnelheid: 30–60 mm/s
• Koeling: Weinig tot geen extra koeling
• Extra tips: Gebruik een geharde stalen nozzle, een verwarmde en bij voorkeur afgesloten printer en zorg dat het filament goed gedroogd is.

Polymaker Polylite PC (Polycarbonaat)

• Nozzle temperatuur: 250–270 °C
• Bedtemperatuur: 90–105 °C
• Printsnelheid: 30–50 mm/s
• Koeling: Beperkt (maximaal 20% ventilatorsnelheid)
• Extra tips: Een gesloten omgeving helpt tegen warping; PC vereist doorgaans een hoge extrusietemperatuur en goede hechting.

Polymaker Polylite PLA+ (pro)

• Nozzle temperatuur: 190–220 °C
• Bedtemperatuur: 30–60 °C
• Printsnelheid: 30–70 mm/s
• Koeling: 100% ventilatie na de initiële lagen
• Extra tips: Een verbeterde variant van PLA met hogere slagvastheid en iets betere mechanische eigenschappen.

Polymaker Polylite LW-PLA (Lightweight PLA)

• Nozzle temperatuur: 190–210 °C
• Bedtemperatuur: 25–60 °C
• Printsnelheid: 30–50 mm/s
• Koeling: 100% ventilatie
• Extra tips: Ontworpen voor lichtgewicht prints; behoud een consistente filamenttoevoer voor optimale resultaten.

Polymaker Polymax PETG-ESD

• Nozzle temperatuur: 250–290 °C
• Bedtemperatuur: 70–80 °C
• Printsnelheid: 30–50 mm/s
• Koeling: Matige koeling (0–20%)
• Extra tips: Speciaal ontwikkeld voor toepassingen waar elektrostatische ontlading (ESD) een rol speelt; zorg voor een stabiele extrusie.

Polymaker PolyMax PLA

• Nozzle temperatuur: 190–230 °C
• Bedtemperatuur: 25–60 °C
• Printsnelheid: 40–60 mm/s
• Koeling: 100% na de eerste lagen
• Extra tips: Combineert de printgemak van PLA met verbeterde sterkte; ideaal voor functionele prototypes.

Bambu Lab ABS

• Nozzle temperatuur: 240–280 °C
• Bedtemperatuur: 90–100 °C
• Printsnelheid: >300  mm/s
• Koeling: Zo min mogelijk (0-80%)
• Extra tips: Profiteer van een gesloten printomgeving voor een consistente printkwaliteit.

Bambu Lab PETG

• Nozzle temperatuur: 230–260 °C
• Bedtemperatuur: 60–80 °C
• Printsnelheid: <300 mm/s
• Koeling: Matige koeling (0–80%)
• Extra tips: Optimaliseer hechting met een goed voorbereid printbed en eventueel extra hechtmiddelen.

Bambu Lab PAHT-CF (High Temperature PA met koolstofvezel)

• Nozzle temperatuur: 230–300 °C
• Bedtemperatuur: 100–120 °C
• Printsnelheid: < 100 mm/s
• Koeling: Zo minimaal mogelijk (0-40%)
• Extra tips: Vereist een geharde nozzle, een gesloten printomgeving en een droog filament vanwege de koolstofvezelversterking.

Bambu Lab PA6-CF (PA6 met koolstofvezel)

• Nozzle temperatuur: 260–300 °C
• Bedtemperatuur: 90–120 °C
• Printsnelheid: < 100 mm/s
• Koeling: Laag (0-40%)
• Extra tips: Zorg voor een goede droogtechniek en gebruik een geharde nozzle om slijtage door de vezels te beperken.

Bambu Lab ASA

• Nozzle temperatuur: 240–280 °C
• Bedtemperatuur: 90–100 °C
• Printsnelheid: < 300 mm/s
• Koeling: Zeer beperkt (0-80%)
• Extra tips: Een afgesloten printkamer is aan te raden om kleurvervaging en warping te voorkomen.

Bambu Lab PLA Basic

• Nozzle temperatuur: 190–230 °C
• Bedtemperatuur: 55–65 °C
• Printsnelheid: < 300 mm/s
• Koeling: 50-100% na de eerste lagen
• Extra tips: Een betrouwbaar filament met standaard PLA-eigenschappen; ideaal voor dagelijks gebruik.

Bambu Lab TPU 95A HF

• Nozzle temperatuur: 220–240 °C
• Bedtemperatuur: 30–35 °C
• Printsnelheid: < 200 mm/s
• Koeling: Beperkt (50–100%)
• Extra tips: Dankzij de hoge flexibiliteit is een direct-drive extruder aan te raden; minimaliseer retraction om verstoppingen te voorkomen.

Bambu Lab PLA Aero

• Nozzle temperatuur: 220–260 °C
• Bedtemperatuur: 35–45 °C
• Printsnelheid: < 180 mm/s
• Koeling: 100% na de initiële lagen

Extra tips: Speciaal ontwikkeld voor een strakke, gladde afwerking en lichtgewicht prints, ideaal voor aerodynamische toepassingen.

Warping

Probleem:

Warping ontstaat wanneer de onderkant van een print niet goed aan het printbed hecht en daardoor omhoog trekt, wat resulteert in kromtrekkingen of zelfs loskomende prints.

Oplossingen:

• Verwarmd printbed: Zorg voor een stabiele en geschikte bedtemperatuur (bijv. 50–60 °C voor PLA, 90–110 °C voor ABS/ASA).
• Bedhechting verbeteren: Gebruik lijm, PEI- of BuildTak-oppervlakken om de hechting te versterken.
• Printkamer: Werk in een afgesloten of verwarmde omgeving om temperatuurschommelingen te minimaliseren.
• Eerste laag optimaliseren: Verlaag de printsnelheid voor de eerste laag en verhoog de extrusie voor een stevige basis.

Stringing (Draadjes)

Probleem:

Stringing treedt op wanneer er ongewenste draden of "spinnenweb"-achtige patronen ontstaan tussen afzonderlijke delen van een print, meestal door overmatige retraction of te hoge printtemperatuur.

Oplossingen:

• Retractiesnelheid en -afstand: Pas de retraction-instellingen aan. Te veel retraction of een te hoge snelheid kan stringing verergeren; experimenteer met lagere waarden.
• Printtemperatuur verlagen: Controleer of de temperatuur niet te hoog is, want een lagere temperatuur kan de vloeibaarheid van het filament verminderen.
• Snelheid bij niet-printbewegingen: Verhoog de snelheid van de printkop tijdens "travel moves" zodat het filament minder kans heeft om te oozeren.

Andere veelvoorkomende problemen en oplossingen

1. Slechte eerste laag en hechting:

Oplossingen:

• Zorg voor een goed vlak en schoon printbed.
• Pas de bedtemperatuur en nozzleafstand aan.
• Gebruik eventueel een raft of brim om de hechting te verbeteren.

2. Onderextrusie:

Oplossingen:

• Controleer of het filament niet verstopt zit en dat de extruder goed functioneert.
• Verhoog lichtjes de extrusiesnelheid of pas de flow rate aan.
• Zorg dat het filament droog is, zeker bij hygroscopische materialen zoals Nylon of TPU.

3. Oververhitting en vervorming van lagen:

Oplossingen:

• Verlaag de nozzle-temperatuur indien nodig.
• Pas de koeling aan, zodat de lagen sneller afkoelen en niet vervormen, maar voorkom te veel koeling bij materialen die warmte nodig hebben voor optimale hechting.

4. Blobs en zaps (overmatige extrusie bij start/stop):

Oplossingen:

• Verander de “seam/ Naad” instellingen
• Verminder de extrusiedruk en controleer de firmware-instellingen.

Door de printinstellingen zorgvuldig af te stemmen en de printomgeving te optimaliseren, kun je veelvoorkomende problemen zoals warping en stringing aanzienlijk verminderen. Test altijd met kleine prints om instellingen te verfijnen voor de beste resultaten.

De groeiende populariteit van 3D-printen brengt niet alleen technologische voordelen met zich mee, maar ook een toenemende verantwoordelijkheid voor duurzaamheid. Zowel de keuze van het filament als de manier waarop restmateriaal en mislukte prints worden afgevoerd, kunnen een grote invloed hebben op het milieu. Innovaties op het gebied van recyclebare materialen en technologieën voor filamentrecycling bieden kansen om afval te verminderen en circulaire processen te stimuleren.

Biologisch afbreekbare filamenten

Voorbeelden en eigenschappen:

• PLA (Polylactic Acid) is het bekendste voorbeeld van een biologisch afbreekbaar filament, vervaardigd uit hernieuwbare bronnen zoals maïszetmeel of suikerriet.
• Het filament is industrieel composteerbaar, wat betekent dat het onder gecontroleerde omstandigheden afbreekt.
• Biologisch afbreekbare filamenten zijn over het algemeen milieuvriendelijker, maar de werkelijke afbreekbaarheid hangt af van de composteeromgeving.

Voordelen:

• Vermindering van de ecologische voetafdruk door het gebruik van hernieuwbare grondstoffen.
• Geschikt voor toepassingen waar na gebruik een verantwoorde afvoer gewenst is.

Overwegingen:

• Thuiscompostering is vaak minder effectief; industriële composteerinstallaties zijn doorgaans nodig om het materiaal daadwerkelijk af te breken.
• Hoewel PLA als ‘groener’ wordt gezien, blijft recycling een belangrijk aandachtspunt om afval te minimaliseren.

Gerecyclede filamenten en hoe je zelf filament kunt recyclen

Gerecyclede filamenten:

• Steeds meer bedrijven bieden filamenten aan die volledig of gedeeltelijk zijn vervaardigd uit gerecyclede materialen, zoals oud kunststofafval of restmateriaal van eerdere printprojecten.
• Deze filamenten helpen afval te verminderen en sluiten aan bij een circulaire economie, doordat ze oude materialen een nieuw leven geven.
• Gerecyclede filamenten kunnen vergelijkbare eigenschappen hebben als hun nieuwe tegenhangers, hoewel de consistentie en kwaliteit soms variëren afhankelijk van de bronmaterialen.

Zelf filament recyclen:

• Er zijn extruders op de markt waarmee je zelf filament kunt maken van 3D-printafval, zoals mislukte prints en reststukken.

Belangrijke stappen en aandachtspunten:

• Verzamelen en sorteren: Zorg voor een zuivere inzameling van restmateriaal, bij voorkeur gesorteerd op type kunststof.
• Reiniging en drogen: Verwijder vuil en vocht, want verontreinigd materiaal kan de kwaliteit van het nieuwe filament negatief beïnvloeden.
• Verpulveren en extruderen: Met een filamentextruder wordt het kunststof verpulverd en opnieuw geëxtrudeerd tot filament.
• Kwaliteitscontrole: Controleer de diameter en consistentie van het gerecyclede filament; afwijkingen kunnen tot printproblemen leiden.
• Zelf filament recyclen is een uitstekende manier om materiaalverspilling te beperken, maar vereist wel de juiste apparatuur en een zorgvuldige voorbereiding.

Door te kiezen voor biologisch afbreekbare en gerecyclede filamenten, of door zelf te recyclen, kun je als maker een steentje bijdragen aan een duurzamere en milieuvriendelijkere 3D-printwereld. Het experimenteren met deze duurzame opties helpt niet alleen om afval te verminderen, maar stimuleert ook innovatie in materiaaltechnologie.

De wereld van 3D print filamenten biedt een breed scala aan mogelijkheden. Van de standaard materialen zoals PLA, ABS en PETG tot meer gespecialiseerde filamenten zoals TPU, Nylon en diverse speciale varianten, elk materiaal brengt zijn eigen eigenschappen, voordelen en uitdagingen met zich mee. De keuze van het juiste filament – en de bijbehorende printinstellingen – is cruciaal voor een succesvolle print en de duurzaamheid van het eindproduct.

Samenvatting van de belangrijkste punten

• Materiaaldiversiteit: Er is een ruime selectie aan filamenten, elk met specifieke eigenschappen. PLA is bijvoorbeeld zeer geschikt voor beginners, terwijl ABS en Nylon meer geschikt zijn voor functionele en duurzame toepassingen.
• Diameter en compatibiliteit: De keuze tussen 1,75 mm en 2,85 mm filament speelt een grote rol in de printkwaliteit. Controleer altijd de specificaties van je printer om de beste match te vinden.
• Printinstellingen: Temperatuur, printsnelheid, bedtemperatuur en koeling zijn essentiële factoren om problemen zoals warping, stringing of verstopte nozzles te voorkomen.
• Duurzaamheid: Naast kwaliteit is er steeds meer aandacht voor milieuvriendelijke opties, zoals biologisch afbreekbare en gerecyclede filamenten, en de mogelijkheid om zelf filament te recyclen.

Advies voor beginners en gevorderden

Voor beginners is het verstandig te starten met filamenten zoals PLA, omdat deze relatief vergevingsgezind zijn en eenvoudig te printen. Experimenteer met kleine prints en pas de instellingen stap voor stap aan om vertrouwd te raken met je printer.
Gevorderde gebruikers kunnen de mogelijkheden van materialen als ABS, PETG, TPU of Nylon benutten om functionele, robuuste en complexe prints te realiseren. Daarnaast kan het experimenteren met speciale filamenten en duurzame opties niet alleen leiden tot betere printresultaten, maar ook bijdragen aan een milieuvriendelijkere printomgeving.
Kortom: kies bewust, test zorgvuldig en optimaliseer je printinstellingen om het maximale uit je 3D print projecten te halen.